Omega-6 en Omega-3: een kwestie van evenwicht

Omega-6 vind je terug in de voeding: in eieren of sommige soorten vlees (in hoeveelheden afhankelijk van het dierlijk eetpatroon) en ook in moedermelk. Overmatige doses moeten echter worden vermeden, gezien het belang van de verhouding tussen omega-6 en omega-3. Daarbij wordt een verhouding tussen 1 en 5 aanbevolen⁴, een verhouding die bovendien perfect kan gemeten worden (a.h.v. de Omega-3-index).⁵

Sterker nog; in de medische literatuur van de afgelopen jaren is aangetoond dat de inname van Omega-3 (eicosapentaeenzuur of EPA) en docosahexaeenzuur (DHA) een gunstig effect heeft op ontstekingen, hersenfunctie, hart- en vaatziekten en cellulair metabolisme⁶

Bij de bestrijding van ontstekings- en auto-immuunziekten⁴ is die relatie tussen omega-6 pro-inflammatoire en ontstekingsremmende omega-3 essentieel.

Deze verhouding van omega-3 en omega-6 inname is ook belangrijk als het gaat om droge ogen. Zo liet een in 2016 gepubliceerde studie zien dat patiënten die 4 capsules per dag kregen met een totaal van 1680 mg EPA en 560 mg DHA een statistisch significante verbetering zagen in traanosmolariteit, PUR, inflammatoire markers (MMP9) en symptomen (OSDI).⁷

Docosahexaeenzuur (DHA) is een meervoudig onverzadigd essentieel omega-3 vetzuur dat nodig is voor de ontwikkeling van cognitieve functies, het verminderen van het risico op voor hart- en vaatziekten, het verminderen van acute en chronische ontsteking en het induceren van antimicrobiële resistentie.⁹.

Deze vetzuren zijn de voorlopers van de synthese van eicosanoïden, namelijk prostaglandines, thromboxanen en leukotriënen, die een belangrijke rol spelen in het cascade-effect van ontstekingen. Arachidonzuur (AA) wordt omgezet in 2 sets prostaglandines, 4 sets leukotriënen via respectievelijk cyclo-oxygenase en 5 lipooxygenase-enzymen. De productie van deze AA-mediatoren kan worden verminderd door inname van omega-3-vetzuren of eicosapentaeenzuur (EPA) via een competitief enzymremmingproces, waardoor de balans wordt verplaatst naar een minder inflammatoire toestand. De ontstekingsremmende werkzaamheid van omega-3 poly-onverzadigde vetzuren bij de behandeling van droge ogen syndroom is aangetoond in verschillende studies⁹.

Wetenschappelijk ondersteund

Recente peer review-studies hebben de werkzaamheid van Omega-3 bij de behandeling van droge ogen bevestigd.

Zo is er de Giannacare-studie, gepubliceerd in januari 2019, die 17 onderzoeken omvat (met 3363 patiënten) die aan de volgende geschiktheidscriteria voldeden: 1) gerandomiseerde klinische studie 2) Patiëntenpopulatie met droge ogen van elke etiologie 3) Vergelijking: bijdrage van ‘Orale Omega-3 Vs Placebo 4) Gemeten variabelen: minstens één van de volgende lijst – Symptomen; TBUT, Schirmer’s test en fluoresceïne-gemedieerde corneale kleuring toonden aan dat Omega-3-inname een voordeel bood met betrekking tot droge-ogensymptomen, PUR, Schirmer’s testscore en graad van Oxford (corneale verkleuring met fluoresceïne².

Vergelijkbaar is de Sheng-Chu Chi-studie, gepubliceerd in april 2019, die een compilatie is van 13 studies (1782 proefpersonen) met dezelfde inclusiecriteria (patiënten met een DED met een niet-specifieke etiologie en geen andere pathologieën van het oogoppervlak, gevolgd na behandeling met Omega-3 en gerandomiseerde klinische onderzoeken). Daarbij werd aangetoond dat Omega-3-inname leidt tot statistisch significant verbeterde TBUT, Schirmers testscore en OSDI (Ocular Surface Disease Index)³.

Anderzijds heeft een andere recente studie ook het positieve effect aangetoond van Omega-3-suppletie bij het behandelen van droge ogen-syndromen na cataractoperaties bij subjectieve (OSDI) en objectieve parameters (TBUT, osmolariteit). Daarom kan Omega-3 toegevoegd worden aan postoperatieve protocollen na cataractchirurgie om de incidentie van postoperatieve droge ogen te verminderen⁹.

Dit kan misschien verklaard worden door het feit dat Omega-3 een neuroprotectief effect heeft op de zenuwen van het hoornvlies. Zo resulteerde, in de Chinnery-studie, de opname van een matige dagelijkse dosis Omega-3 (~ 1000 mg / dag EPA + ~ 500 mg / dag DHA) gedurende 3 maanden (in vergelijking met placebo) in een toename de dichtheid van zenuwtakken in de sub-basale plexus van het hoornvlies bij mensen met milde tot matige DED. Op een nogal merkwaardige manier merkt men ook in deze studie een duidelijke correlatie op tussen de osmolariteit en de dichtheid van de vertakking van de cornea-zenuw. Reductie van osmolariteit (d.w.z. verbeterde stabiliteit van de traanfilm) is geassocieerd met een toename van het totale aantal zenuwtakken, wat een specifiek verband suggereert tussen hyperosmolariteit en hoornvliesneuropathie¹⁰.

De sleutels tot succes

In het uitgestrekte aanbod van Omega-3-producten is het daarom belangrijk om steeds de hoeveelheden EPA en DHA na te gaan. Bovendien is het ook de vorm van deze Omega-3 die belangrijk is om te controleren. Herveresterde triglyceriden (rTG) worden beter door het lichaam opgenomen dan de ethylester (EE) -vormen; pancreatische lipasen hydrolyseren EE’s in mindere mate en veel langzamer¹¹

Een ander belangrijk element is de duur van de kuur. Het duurt minimaal 8 weken om een significant effect op oculaire symptomen te zien⁷ (subjectief en objectief). De waarneming van veranderingen in EPA / DHA-niveaus komt ten vroegste na drie maanden tot uiting in de bloedparameters (omega-3 Index).^5,11

In elk geval kan het nemen van capsules met Omega-3, door hun grootte of aantal, soms problemen veroorzaken voor sommige patiënten en dus hun therapietrouw verminderen. Om dit probleem van therapietrouw op te lossen, bieden we patiënten een vloeibare oplossing die zo inname van Omega-3 beter mogelijk maakt. Hoewel het dezelfde effectiviteit biedt als de capsules, is deze vloeibare vorm gemakkelijker te slikken en volstaat slechts één theelepel per dag.

Bronnen :

1. M.G. Maguire. n–3 Fatty Acid Supplementation for the Treatment of Dry Eye Disease (Dream). N. Eng. J. Med. 2018; 378(18): 1681-1690 – doi:10.1056/NEJMoa1709691.
2. G. Giannacare et al Efficacy of Omega-3 Fatty Acid Supplementation for Treatment of Dry Eye Disease: A Meta-Analysis of Randomized Clinical Trials. Cornea 2019; 00: 1-9
3. Sheng-Chu Chi et al. Effects of Polyunsaturated Fatty Acids on Nonspecific Typical Dry Eye Disease: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Clinical Trials. Nutrients 2019, 11, 942 – doi:10.3390/nu11050942
4. A.P. Simopoulos. The importance of the ratio omega-6/omega-3 essential fatty acids. Biomed Pharmacother. 2002; 56(8): 365-379.
5. Von Schaky et al, Trans Fatty Acid Levels in Erythrocytes in Europe. Eur. J. Nutr. 2016, e-pub May 5
6. P. Calder., Omega-3 polyunsaturated fatty acids and inflammatory processes: nutrition pr pharmacology? BJCP. 2012; 75 (3): 645-662
7. A. Epitropoulos et al., Effect of Oral Re-Esterified Omega-3 Nutritional Supplementation on Dry Eyes. Cornea. 2016 Sep; 35(9):1185-91.
8. S. G. Smith. The Role of Nutrition in Ocular Health. Cataract & Refractive Surgery Today March 2014; 98-99
9. M. Mohammadpour et al. Effects of adjuvant omega-3 fatty acid supplementation on dry eye syndrome following cataract surgery: A randomized clinical trial. J. of Curr. Ophth. 2017; 29: 33-38
10. Chinnery HR, Golborne CN & Downie LE. Omega-3 supplementation is neuroprotective to corneal nerves in dry eye disease: a pilot study. Ophthalmic Physiol Opt 2017; 37: 473–481. doi: 10.1111/opo.12365
11. M.B. Katan, J.P. et al., Kinetics of incorporation of dietary fatty acids into serum cholesteryl esters, erythrocyte membranes, and adipose tissue: an 18-months controlled study. J lipid Res (1997): 2012-2022