De Meiboom klieren
De achterste lamel van het ooglid herbergt een groot aantal Meiboom klieren, gesitueerd tussen de palpebrale conjunctiva en de tarsus. Een normale klier is vrij lineair van vorm en is 3-4 mm lang, waarbij hij het achterste ooglid loodrecht van de vrije rand naar de tegenoverliggende rand van de tarsus kruist. Het functionele gedeelte van een meiboomklier is de meibocyt die het lipide (meibum) van de traanfilm synthetiseert en afscheidt.
Het meibum vervult verschillende belangrijke functies. Het voorkomt de verdamping van tranen en daarmee de uitdroging van het oogoppervlak; het werkt als een fysieke en hydrofobe barrière tegen omgevings- en organische agentia en het smeert het oogoppervlak om irritatie te voorkomen en tegelijkertijd de gezichtsscherpte te bevorderen.
Daarom hangt de fysiologie van tranen grotendeels af van het goed functioneren van de klieren.3-5
Meiboom klieren en droge ogen
Meibomian Gland Dysfunction (MGD) of meiboomklierdysfunctie is een belangrijke oorzaak van evaporatief droge ogen en is één van de meestvoorkomende ziekten in de dagelijkse klinische praktijk.6-8 De impact van MGD op patiënten kan ernstig zijn, met een negatief effect op de levenskwaliteit, wat kan leiden tot een verlies van productiviteit.1-9
Obstructieve MGD is het meest voorkomende type MGD en is geassocieerd met veranderingen zoals hypertrofie van kanaalepitheel en keratinisatie van het epitheel van de klieropening.6
Dit kan leiden tot stagnatie van het meibum en tot activering van de ontsteking.10-12 Dit kan op zijn beurt leiden tot een toename van de fusietemperatuur naarmate de meibum meer visceus wordt.
Hoewel de causale rol van bacteriën in MGD niet overtuigend is vastgesteld voor alle vormen van MGD, zijn er toch aanwijzingen voor het belang van bacteriën (bijvoorbeeld S. Aureus en P. Acnes). MGD kan leiden tot een vermindering van de lipidelaag van de traanfilm, wat op zich weer leidt tot een toename van osmolariteit (hyperosmolariteit) en een ontsteking. Die combinatie kan dan weer een enzymatische activiteit op gang brengen die keratinisatie van de kanaaltjes van de Meiboomklieren veroorzaakt.
MGD kan asymptomatisch of symptomatisch zijn, hoewel het asymptomatisch MGD kan evolueren naar symptomatische MGD.5
MGD kan zich alleen ontwikkelen, of in combinatie met andere oogoppervlakteziektes (OSD) of kan optreden als gevolg van andere oogaandoeningen, inclusief rosacea.5 Ook andere factoren kunnen MGD beïnvloeden, zoals leeftijd, geslacht, hormonale onevenwichten (bv. androgeendeficiëntie, menopauze), het dragen van contactlenzen, geneesmiddelen, anatomie van de oogleden, ooglidcorrectie, ooglidtattoos, oog trauma of straling, zwakke orbicularis, allergische conjunctivitis, trachoom, syndroom van Sjögren, Stevens-Johnson-syndroom, atopische dermatitis, seborrhoïsche dermatitis, acne, rosacea, chronische blefaritis en
Graft versus host ziekte.15